Druivensoorten
Hier vind je meer informatie over de meest gangbare druivensoorten en de belangrijkste kenmerken van de druiven en de wijn.
Witte druiven
PINOT GRIS
Uiterlijk: | Bleek tot diep citroengeel |
Geur en smaak: | Appel, perzik, bloemen, papaya |
Structuur: | Gemiddeld zuur, Lichte tot volle body, Licht tot gemiddeld intens |
Smaaktypes: | Droog |
Klimaat (optimaal): | Koel |
Bodem (favoriet): | Kalk |
Bekende wijnregio’s: | Noord-Italië, |
Opmerking: | Van zeer eenvoudig tot heerlijk vol |
Een vriend op elk niveau: In elke wijnregio heeft pinot gris een eigen naam, zoals: pinot grigio, grauburgunder, rülander, klevner, fromenteau, malvoisie, szürkebarát, en meer. De goedkope wijnen worden ontkleurd, om het lichte en frisse karakter te benadrukken. De Grand Crus pinot gris uit de Elzas of een goede Duitse Grauburgunder zijn aantrekkelijke, veelzijdige vrienden bij het eten, een veilige keus om bij twijfel op terug te vallen.
SAUVIGNON BLANC
Uiterlijk: | Bleek tot gemiddeld citroengeel |
Geur en smaak: | Gras, groene paprika, asperge, passievrucht |
Structuur: | Hoog zuur, Gemiddeld body, Hoog intens |
Smaaktypes: | Meestal droge wijnen |
Klimaat (optimaal): | Koel / gematigd |
Bodem (favoriet): | Kalk, kiezel |
Bekende wijnregio’s: | Frankrijk: Loire, Sancerre, Pouilly-Fumé, |
Opmerking: | Vaak een verfrissende zomerwijn |
Beroemde sauvignon blanc-wijn? Van sauvignon blanc worden hier en daar mooie wijnen gemaakt, zoals de bekende sancerre in de Loire. Maar de topprijzen die je soms bij andere wijnen ziet, haalt een wijn gemaakt van sauvignon blanc niet; het is vooral een druif om toegankelijke wijnen van te maken. Nieuw-Zeelandse Marlborough heeft zijn reputatie voor sauvignon blanc gevestigd met de intens aromatische Cloudy Bay.
CHARDONNAY
Uiterlijk: | Gemiddeld tot diep citroengeel |
Geur en smaak: | Gemiddeld / hoog zuur, Gemiddeld tot volle body, Gemiddeld intens |
Structuur: | Droog / mousserend, Rijpt goed op hout |
Smaaktypes: | Meestal droge wijnen |
Klimaat (optimaal): | Koel / gematigd / warm |
Bodem (favoriet): | Kalk |
Bekende wijnregio’s: | Frankrijk: Bourgogne, Champagne, |
Opmerking: | `Kameleon’ die zich overal aanpast; goed in blends |
Beroemde chardonnay-wijn: Chardonnay staat overal, in bijna elk klimaat, maar iedereen weet dat je voor top-chardonnay in de Bourgogne moet zijn. De beroemdste grand-cru-wijngaard daar is Le Montrachet, slechts 8 hectares groot. Zo’n 15 eigenaren verbouwen er druiven. Elk minuscuul stukje grond is hier felbegeerd; sommige wijnbouwers bezitten slechts een paar rijen druivenstokken. Deze vrijwel altijd houtgelagerde wijnen zijn rijk, vol en complex.
RIESLING
Uiterlijk: | Gemiddeld tot diep citroengeel |
Geur en smaak: | Bloemen, appel, tropisch fruit, pétrol, honing |
Structuur: | Hoog zuur, Gemiddeld tot volle body, Hoogintens |
Smaaktypes: | (Half)droog, halfzoet, zoet, mousserend |
Klimaat (optimaal): | Koel / gematigd |
Bodem (favoriet): | Leisteen |
Bekende wijnregio’s: | Duitsland: Mosel, Pfalz, Rheingau, |
Opmerking: | Goede riesling kan fantastisch rijpen |
Beroemde rieslingwijn: Hoewel er heerlijke riesling-wijnen uit de Elzas en Oostenrijk komen, is Duitsland wel de heimat van de riesling. Op een veiling in Trier werd een partij van 22 flessen Trockenbeerenauslese (TBA) 2003 van Egon Müller-Scharzhof aangeboden, een zeer zoete moezelwijn. Ze bereikten de hoogste prijs die ooit voor een Duitse wijn betaald is: €14.949. Let wel: dit was niet de prijs voor de hele partij, maar per fles!
CHENIN BLANC
Uiterlijk: | Gemiddeld tot diep citroengeel |
Geur en smaak: | Natte wol, honing, bijenwas, overrijpe appel |
Structuur: | Hoog zuur, Volle body, Gemiddeld intens |
Smaaktypes: | Droog / zoet / mousserend |
Klimaat (optimaal): | Gematigd / warm |
Bodem (favoriet): | Vulkanisch, graniet, tufsteen |
Bekende wijnregio’s: | Frankrijk: Loire, |
Opmerking: | Prachtige zoete botrytis-wijnen, in balans door hoog zuur |
Beroemde chenin-blanc-wijn: In het voor wijnliefhebbers toonaangevende blad `Decanter’ werd eens een `Domaine Huet le Haut Lieu 1947’ aangeboden voor €700, een vol-zoete vouvray uit de Loire. In feite is dat een heel schappelijke prijs voor een witte wijn met zo’n lange geschiedenis. De wijn wordt omschreven als `perfect in balans, rijk in aroma’s van karamel, tabak, kweepeer en sinaasappelschil’.
Blauwe druiven
PINOT NOIR
Uiterlijk: | Bleek robijnrood tot bruinrood |
Geur en smaak: | Kers, bosgrond, leer, jam |
Structuur: | Hoog zuur, Lichte tot gemiddelde body, Gemiddeld tannine, Gemiddeld intens |
Smaaktypes: | Droog / zoet / mousserend |
Klimaat (optimaal): | Droog, mousserend |
Bodem (favoriet): | Kalk / leisteen |
Bekende wijnregio’s: | Frankrijk: Bourgogne, Champagne, |
Opmerking: | Kan zeer verfijnde wijnen opleveren, wordt in Duitsland Spätburgunder genoemd. |
Beroemde pinot noir-wijn: Voor premium pinot noir-wijnen uit de Bourgogne geldt de wet van schaarste: iedereen wil ze hebben en er zijn er veel te weinig van. Per land mogen één of enkele importeurs een aantal kistjes afnemen van de beroemde Domaine de la Romanée-Conti (gemiddelde productie 5000 flessen per jaar). In dat kistje zit dan één zo’n fles, de rest moet je erbij kopen. Een fles Romanée-Conti 1947 is op een veiling van Christie’s van eigenaar gewisseld voor $123.900.
MERLOT
Uiterlijk: | Diep robijnrood |
Geur en smaak: | Kers, pruim, ceder, tabak, chocolade |
Structuur: | Gemiddeld zuur, Gemiddelde body, Gemiddelde tannine, Gemiddeld intens |
Smaaktypes: | Meestal droge wijnen |
Klimaat (optimaal): | Gematigd / warm |
Bodem (favoriet): | Klei |
Bekende wijnregio’s: | Frankrijk: Bordeaux, |
Opmerking: | Zeer populaire wijn, vaak instapwijnen. |
Beroemde merlot-wijnen: Om een top-merlot-wijn te drinken, moet je in Bordeaux zijn, op de rechteroever. In de Pomerol kom je uit bij het gerenommeerde Petrus of het hypermoderne Le Pin. Veelal worden deze wijnen `en primeur’ verkocht, terwijl ze nog niet eens gebotteld zijn! Koop ze niet als je ongeduldig bent, want de eerste 15 jaar zijn ze `hard’, met veel tannine en hoge zuren.
CABERNET SAUVIGNON
Uiterlijk: | Diep paars of robijnrood |
Geur en smaak: | Zwarte bes, kers, groene paprika |
Structuur: | Hoog zuur, Gemiddelde body, Gemiddelde tot hoge tannine, Hoog intens |
Smaaktypes: | Droog |
Klimaat (optimaal): | Gematigd / warm |
Bodem (favoriet): | Kiezel |
Bekende wijnregio’s: | Frankrijk: Bordeaux, |
Opmerking: | Zeer populaire wijn, vaak instapwijnen. |
Californië’s trots: In Californië, waar cabernet sauvignon afgekort tot cabsav (spreek uit: kèpsoov), creëerde Robert Mondavi samen met Baron Philippe de Rothschild in zijn ultra-moderne wijnmakerij een cultwijn, de Opus One. Gemaakt van een typische bordeaux-blend, met cabernet sauvignon in de hoofdrol. De wijn staat omschreven als `zwart-violet, fluweel-zacht, krachtig, met tonen van zwarte bessen, bramen, mokka, chocolade en een vleugje grafiet’.
GRENACHE
Uiterlijk: | Bleek tot gemiddeld robijnrood |
Geur en smaak: | Aardbei, framboos |
Structuur: | Laag tot gemiddeld zuur, Volle body tot veel alcohol, Gemiddeld intens |
Smaaktypes: | Droog, rosés |
Klimaat (optimaal): | Warm / zeer warm |
Bodem (favoriet): | Kiezel |
Bekende wijnregio’s: | Frankrijk: Zuid-Rhône, Languedoc, |
Opmerking: | Meest geteelde druif in Zuid-Frankrijk en Spanje, in de Rhône geblend met onder andere syrah. |
Beroemde greacheblends: Grenache, het werkpaard van het Zuiden, is niet bekend geworden door `premium-monocepages’ (wijnen gemaakt van één druivenras). Maar grenache of garnacha leent zich prima voor blends, met syrah, tempranillo, en veel andere druiven. Dan geeft hij een zachte structuur en aroma’s van rood fruit aan de wijn. Grenache is een onderdeel van beroemde wijnen uit Châteauneuf-du-Pape, Rioja em Priorat.
SYRAH
Uiterlijk: | Diep paars of robijnrood |
Geur en smaak: | Braam, pruim, peper, chocolade |
Structuur: | Hoog zuur, Volle body, Gemiddelde tannine, Hoog intens |
Smaaktypes: | Meestal droge wijnen, Goede houtrijping |
Klimaat (optimaal): | Gematigd / warm |
Bodem (favoriet): | Graniet / schist |
Bekende wijnregio’s: | Frankrijk: Noord- en Zuid-Rhône, |
Opmerking: | Vaak intense smakende, krachtige wijn. |
Beroemde syrah-wijn: Wijnmaker Max Schubert was een bewonderaar van klassieke Franse wijnen. Zijn werkgever verbood hem te experimenteren met die vreselijke rhône-imitaties, maar gelukkig zette Max zonder toestemming door. Zijn Grange uit 1955 (met handmatig getypt etiket) won 50 prijzen in wijnwedstrijden. In Nederland kun je Grange kopen voor gemiddeld €600. Het is verrukkelijk intense, zachte en complexe wijn met een eindeloze afdronk.
Wijnregio's
Hier vind je meer informatie over bekende wijnregio's en de belangrijkste kenmerken van het klimaat, bodemsoorten de druiven die er verbouwd worden en de wijn.
Frankrijk
Frankrijk produceert ongeveer 4,5 miljard liter wijn per jaar, net als italië (4,76 miljard liter wijn per jaar). Samen zijn ze goed voor 1/3 van de totale wereldproductie.
De kaart van Frankrijk:
Om Frankrijk als wijnland te leren kennen, is het nodig om te weten waar de wijnbouwregio’s zich bevinden. Om dat te begrijpen kijk je naar de watermassa’s. Zoek de zeeën: de Atlantische oceaan en de Middellandse Zee. Zoek dan de grote rivieren.
BOURGOGNE
Heeft een semi-landklimaat en wordt gerekend tot de koele wijngebieden. Het klimaat zorgt regelmatig voor grote problemen, zoals nachtvorst in de bloeiperiode, en felle hagelbuien.
Bodem, terroir, classificatie:
In de Bourgogne zijn de wijngaarden geclassificeerd naar het beroemde begrip terroir: de aard van de bodem, de ligging ten opzichte van de zon, de helling enzovoort. De bodem in Bourgogne is enorm gevarieerd, maar kalk speelt de hoofdrol. Een goede wijngaard geeft Premier-Cru wijnen en een topwijngaard produceert Grand Cru.
Druivenrassen en klonen:
Er zijn slechts twee druivenrassen voor de bekende kwaliteitswijnen: chardonnay voor wit en pinot noir voor rood. Door deze beperking is het belangrijk welke kloon je aanplant. Een kloon is een gekweekte selectie van een druivenras met specifieke kenmerken, zoals vorstbestendigheid, opbrengst en smaakprofiel.
Chablis:
80 kilometer ten noordwesten van Dijon ligt Chablis. Het heeft overeenkomsten met Champagne; samen zijn dat de koelste wijnregio’s van Frankrijk, de bodem is kalkrijk en er wordt chardonnay verbouwd. Het koele klimaat geeft chablis hoge zuren.
Côte d’Or:
Men zegt dat de Côte d’Or `op het oosten gericht’ betekent, want de mooiste wijngaarden staan op een oosthelling. Anderen beweren dat Côte d’Or zijn naam krijgt van de druivenbladeren die in de herfst goudgeel kleuren: Goudkust.
Côte de Nuits:
Het noordelijke deel van Côte d’Or. Hier is pinot noir beroemd geworden, met klinkende namen zoals Corton, la Romanée, Échezeaux, Richebourg, la Tache, Clos de Vougeot. Wijnen met een enorme complexiteit, verfijning en afdronk, die tientallen jaren kunnen rijpen.
Côte de Beaune:
Dit is het zuidelijk deel van de Côte d’Or. Het domein van de chardonnay, die prima gedijt op de kalkrijke bodem. Schitterende, beroemde wijnen komen hier vandaan, zoals Chassagne Montrachet en Meursault. Opvallend aan witte topbourgognes is dat ze veelal op hout gerijpt zijn, wat voor een witte wijn niet gebruikelijk is. Chardonnay leent zich er heel goed voor.
Mâconnais, Côte Chalonnaise:
Deze streken liggen boven de Beaujolais. Er komen heerlijke, makkelijk drinkbare witte en rode wijnen vandaan, zoals de Pouilly-Fuissé.
Beaujolais:
Direct boven Lyon begint de Beaujolais, die officieel tot de Bourgogne behoort, maar eigenlijk een buitenbeentje is. Hier worden wijnen gemaakt van gamay, een druif met aardbeienaroma’s. De meeste beaujolaiswijnen zijn gemaakt om binnen een paar maanden te drinken: de beaujolais nouveau. Deze wijn is goed voor bijna de helft van de wijnopbrengst in de Bourgogne. Er zijn tien dorpen met prachtige namen, zoals Fleurie, Saint-Amour, die beaujolais cru mogen maken: aantrekkelijke, lichtvoetige kwaliteitswijnen, die je jong moet drinken. Licht gekoeld zijn ze zeer geschikt als begeleider van lichte vleesgerechten en stevige vis.
LOIRE
Sancerre en Pouilly-Fumé:
De Loire is met 1012 kilometer de langste rivier van Frankrijk. De wijnregio wordt ook Le Jardin de La France genoemd. Er is wijnbouw vanaf het Massif Central tot aan het noorden, maar vanaf het punt waar de Loire naar het westen afbuigt, begint het grote wijnfeest. In het oosten bevinden zich Sancere en Pouilly (waare de bekende Pouilly-Fumé vandaan komt: twee wereldberoemde gebieden voor sauvignon blanc.
Vouvray:
Een ander bekend gebied van de Loire is Vouvray. Hier heerst de chenin blanc, een enorm veelzijdige druif. Chenin blanc heeft hoge zuren, die de wijnen krachtig doen smaken en goed houdbaar maken. Als ze jong zijn, hebben de wijnen aroma’s van gras en groene appels en dierlijke tonen. Naarmate ze ouderen, worden de wijnen complexer en ontwikkelen ze aroma’s van overrijpe vruchten.
ELZAS
Tussen Vogezen en Rijn: De Elzas wordt in het westen tegen oceaaninvloeden beschermd door de vogezen, een gebergte van ongeveer 1300 meter hoog. Daardoor zijn er wolken en is de Elzas een koele, maar zeer zonnige streek waar je uitstekend wijn kunt maken.
Druiven:
Alleen de meest gewaardeerde druivenrassen mogen in de Elzas gebruikt worden voor de Grand Cru: riesling, gewurztraminer, pinot gris, muscat, en voor rood pinot noir.
Flûte:
Alle elzaswijnen worden verplicht gebotteld in een flûte. Dat is een prachtige, slanke, lange, groene fles.
Gastronomisch:
De wijnen van de Elzas zijn veelzijdig: ze hebben over het algemeen voldoende zuren wat vettigheid en bloemen- en fruitaroma’s. Dit maakt ze zeer geschikt als begeleider van gecompliceerde spijzen, zoals veel Aziatische gerechten waarin zoet, zuur, zout, bitter en vet allemaal een rol spelen.
CHAMPAGNE
Klimaat: Het beroemde wijngebied van Frankrijk is Champagne; hier wordt bovendien het meeste geld verdiend van alle Franse wijnstreken. Champagne is een afgebakend wijngebied met een extreem klimaat voor wijnbouw: de gemiddelde jaartemperatuuur is 10,5 graden Celsius, net genoeg voor een druivenstok om te kunnen overleven. De druiven rijpen met moeite af, waardoor champagne een wijn met enorm hoge zuren is. Die frisheid maakt champagne een prima alternatief. De beste druiven groeien op een pure krijtbodem, die is ontstaan doordat hier vroeger zee was. Het is dezelfde bodem als de krijtrotsen van Dover.
Druiven:
Voor champagne mag je drie druivenrassen gebruiken: de blauwe pinot noir en pinot meunier en de witte chardoonay. Standaard is champagne altijd een blend. Of zoals de Fransen zeggen een assemblage: van verschillende druiven, verschillende percelen en verschillende jaren.
Millésimé:
Een millésimé of vintage champagne is gemaakt van druiven uit één oogstjaar. Dit oogstjaar staat op het etiket. Deze champagnes zijn langer gerijpt in de kelders en aanzienlijk duurder dan een standaard non-vintage champagne.
Tweede vergisting op de fles:
Champagne start als een assemblage (blend) van stille wijnen, allemaal uit de Champagnestreek. De champagnefles wordt gevuld met deze wijn, afgevuld met wat suiker en gist en afgesloten met een `kroonkurk’; dat is geen kurk, maar een bierflesdop. Hierdoor gaat de wijn opnieuw vergisten, maar nu kan het koolzuur dat daarbij vrijkomt niet ontsnappen.
Rijping:
De lange rijping gebeurt in kilometerslange kelders die onder de wijnhuizen uit de kalkbodem gehakt zijn. Deze rijping op fles, waarbij de wijn constant in contact is met dode gistcellen, levert de typische champagnesmaak op van vers brood; brioche in het Frans.
BORDEAUX
Bordeaux: Het aantal wijngebieden in Frankrijk is enorm; alle Franse appelations kennen is onmogelijk. De twee bekendste wijngebieden zijn een voorbeeld voor de wijnbouw overal ter wereld: Bordeaux en Bourgogne. Wijnhuizen in Bordeaux werken grootschalig en efficiënt.
Blend van druiven:
Bordeauxwijn is vrijwel altijd een blend van twee of meer druiven. Dat geeft de wijnmaker veel mogelijkheden; ieder oogstjaar kan hij kiezen uit verschillende druiven van allerlei percelen om zijn wijn te maken. De risico’s van de grillige natuur in diverse jaargangen worden daarmee opgevangen.
Ligging en klimaat:
Gelegen in het zuidwesten van Frankrijk rondom de Gironde, een inham van de Atlantische Oceaan. Er heerst een zeeklimaat. In de zomer loopt de temperatuur soms op tot 40 graden Celsius. Vanuit de oceaan kunnen gevaarlijke, onverwachte onweersbuien en hagel de wijnoogst vernielen. Door dit onregelmatige weertype zijn de kwaliteitsverschillen tussen de jaargangen groot, en daarmee ook de prijsverschillen.
Kwaliteitswijnen:
Met 115.000 hectare wijnbouw is Bordeaux het grootste aaneengesloten gebied ter wereld van kwaliteitswijnen (AOP). Alle Bordeauxs zijn automatisch kwaliteitswijnen, maar in de praktijk is een Bordeaux aan de onderkant van de markt niet altijd zo lekker, met de stroefheid van te veel tannine, de hardheid van te veel zuren en in totaal een matige balans.
Linker- en rechteroever: De Gironde deelt de wijnregio Bordeaux in tweeën: de linkeroever is het uitsroomgebied van de rivier de Garonne, vroeger een gletsjerrivier die tonnen kiezels met zich meebracht. Daar waar de rivier de zee bereikt en het land vlak is, werden deze kiezels afgezet. Dit gebied heet de Médoc. Cabernet suavignon voelt zich er helemaal thuis. De rechterover is hoger gelegen; je vindt hier meer verscheidenheid in bodemtypes, zoals kalk, zand en klei. De bekendste regio’s zijn Saint-Émilion en Pomerol. Er staat vooral merlot en cabernet franc.
Zoete witte wijnen:
In het zuidoosten van de Bordeauxregio ligt Sauternes en omliggende gebieden. Daar worden prachtige, volzoete wijnen gemaakt van druiven die aangetast zijn door de botrytis, de `edele ritting’. De sémillondruif, gevoelig voor botrytis, geeft volle, rijpe aroma’s van honing, marmelade en abrikozen aan de wijn. De blend met sauvignon blanc, met zijn frisse zuren, zorgt voor de juiste balans.
Rode Bordeaux:
Een krachtige wijn: Over het algemeen is rode bordeaux een wijn die paarsrood begint en geleidelijk via robijnrood naar bruinrood verkleurt. Hij heeft stevige zuren en tannine, een krachtig aroma van zwarte bessen en, indien de druiven niet goed gerijpt zijn, van groene paprika. Bordeaux rijpt goed o hout en kan prima ouderen, soms zelfs tientallen jaren.
Premier Grand Cru – Vijf Chateaus:
In de classificatie bestaat de top van rode bordeauxs uit wijnhuizen. Dat zijn nog altijd de beroemdste wijnhuizen, een voorbeeld voor de rest van de wereld.
Dorp | Château |
Pauillac | Latife Rothschild |
Pauillac | Mouton Rothschild |
Pauillac | Latour |
Margaux | Margaux |
Pessac | Haut-Brion |
RHÔNE
Noord- en zuid-Rhône: De Rhône is een groot wijngebied dat loopt van Lyon tot bijna aan de Middellandse Zee, in de buurt van Marseille. Het is verdeeld in Noord-Rhône en Zuid-Rhône.
Noord-Rhône:
Syrah: Eén druif speelt hier de hoofdrol: syrah, die zeer goed bestand is tegen droogte en hitte. Daarom is het ook de belangrijkste kwaliteitsdruif van Australië, waar hij shiraz heet. Syrah heeft een zeer dikke schil, die de wijn een diepe, zwart-paarse kleur geeft. Uit Hermitage komen krachtpatsers, door de Fransen genoemd als `de meest mannelijke wijn ter wereld’.
Zuid-Rhône:
Blend van druiven: Hier heerst een Middellands zeeklimaat. Voor de rode wijnen zijn een paar druiven dominant: grenache, syrah, mourvèdre en cinsault. Rode wijnen uit de Zuid-Rhône hebben wat aardse en boerse tonen en veel rood fruit. Ook worden er lekkere rosé’s gemaakt in Tavel en Lirac.
LANGUEDOC / ROUSSILION
Languedoc:
De kuststreek aan de Middellandse Zee, tussen de Rhône en de Pyreneeën; een gebied met een enorme wijnproductie. Uit de Languedoc komen tegenwoordig uitstekende huiswijnen, voor zeer redelijke prijzen. Er staat een grote variëteit aan druivenrassen en de wijnboeren krijgen veel vrijheid om te produceren zoals ze willen.
Roussilon:
Rondom Perpignan, het Franse Catelonië aan de voet van de Pyreneeën, ligt de Rousillon. Een gebied dat vooral bekend is om zijn zoete wijnen van de muskaatdruif, zoals de Muscat de rivesaltes. En Banyuls, gemaakt van grenache. Beide wijnen zijn versterkt met alcohol om ze houdbaar te maken. In de Rousillon rijpen banyuls-wijnen in Bonbonnes. Dit zijn grote glazen flessen die zomer en winter in weer en wind buiten staan. Dit geeft de wijnen een mooi geouderd en complex karakter, met tonen van chocolade, noten en vijgen.
PROVENCE
Rosé, witte en rode wijnen: Er worden voornamelijk rosé’s gemaakt, van grenache en cinsault. Wijnen die zeer herkenbaar zijn: gebotteld in een niet-gekleurde fles, zodat de bleke zalmkleur goed te zien is. Atlijd droog en kruidig, niet zo fruitig als vele andere rosé’s. Verfijnd en goed te combineren met het lichte Provençaalse eten. Ook vindt je hier uitstekende witte wijn, gemaakt van de rolle, die in Italië vermentino wordt genoemd. Rolle-druiven geven wijnen met frisse zuren, een mollige vetheid, en aroma’s van bloemen en venkel.
Ten slotte maakt men in de Provence ook nog mooie, rode wijnen van mourvèdre. Die druif geeft volle, donkere, zachte wijnen die lang bewaard kunnen worden en dan complexe, dierlijke aroma’s ontwikkelen. Alle wijnen uit de Provence, ook de rode, drink je bij voorkeur licht gekoeld.
Italië
Italië heeft een ideaal wijnbouwklimaat; in alle regio’s wordt wijn gemaakt. De witte trebbiano (in Frankrijk ugni blanc) en pinot grigio (pinot gris) zorgen voor goedkope huiswijnen. Italië is goed voor 4,5 miljard liter wijn per jaar, 1/6e van de wereldproductie. Italië is voor Nederland het derde wijnland qua import. Er zijn twintig wijnbouwregio’s, waarvan we de belangrijkste in volume of kwaliteit hieronder uitgelegd zijn.
De kaart van Italië:
DOC en DOCG
Er zijn twee kwaliteitsindelingen: Denominazione di Origine Controllato (e Garantita). DOC heeft een blauw halslabel, bij DOCG is dat label bruin. Het verschil tussen die kwaliteiten is heel duidelijk: DOCG wijnen moeten door een proefpanel goedgekeurd worden.
VENETO
Soave:
De streek die bekendstaat om zijn grote productie van witte soave, makkelijk drinkbare huiswijnen.
Valpolicella en Amarone:
Daarnaast is er een enorme productie bardolino en valpolicella. Dit zijn toegankelijke, laaggeprijsde wijnen op basis van een blend van druiven. Van deze basisblend maakt men ook prachtige, volle amarone, een premiumwijn. Voor amarone worden de beste druiven geselecteerd en na het plukken gedroogd. Dat geeft een geconcentreerde, zachte, volrijpe wijn met 15% alcohol, die je lang kunt bewaren.
Prosecco:
Veneto is ook het thuisland van prosecco, een enorm populaire mousserende wijn. Prosecco heeft licht fruit zoals appel, peer, perzik en bloemen, en heeft een gemiddeld zuur en body. Kortom: de meeste prosecco’s zijn eenvoudige, toegankelijke wijnen met weinig karakter. En goedkoop.
PIEMONTE
Barolo:
Piemonte betekent: aan de voet van de berg, de Alpen in dit geval. Het is hier koel en de beroemdste druif is nebbiolo. Van nebbiolo maakt men de beroemde barolowijn, die bepaald geen allemansvriend is: Hij heeft hoge zuren, stevige tannine en een bleke kleur. Een goede barolo kan prima ouderen en heeft geparfumeerde aroma’s van viooltjes, rozen en teer. Iets verder wordt (ook van de nebbiolo-druif) barbaresco wijn gemaakt, het vriendelijke broertje. Het is plaatselijk wat warmer, daarom rijpen de druiven makkelijker en zijn de wijnen toegankelijker.
Moscato d’Asti:
In Asti vinden we de bekende moscatodruif. Moscato d’Asti is een halfzoete witte wijn, licht mousserend, met stuivende aroma’s van druiven, lychees en rozen, en slechts 5,5% alcohol. Je schenkt deze wijn als aperitief, maar ook als fijne dessertwijn die een lichte afsluiting van het diner vormt.
TOSCANE
Chianti:
Hier komt de beroemde chianti vandaan, gemaakt van de sangiovesedruif. Hiervan worden sterk uiteenlopende kwaliteiten wijn gemaakt: van een heerlijke chianti classico tot goedkope huiswijn. Chianti vormt al na enkele jaren rijpingstonen van bosgrond en paddenstoelen, en combineert daarom heerlijk met truffel. Andere hooggewaardeerde wijnen van de sangiovesedruif zijn brunello en vino nobile de Montepulciano.
Super Tuscans:
Blends van Sangiovese met merlot, cabernet franc en syrah.
MARCHE
In de Marche wordt een wijn met een aansprekende naam gemaakt: Verdicchio dei Castelli di Jesi, een frisse zomerse wijn met tonen van citroen, appel, amandel en venkel.
PUGLIA
Uit het zuiden van italië komt een grote plas wijn van zeer redelijke en een enkele keer premiumkwaliteit. Puglia of Apulië is het gebied van de primitivo-druif, die een dieprode, volle, fruitige en iets zoete rode wijn oplevert. Traditioneel wordt primitivo in een dikke, zware fles gebotteld. Deze druif heeft in Californië bekendheid verworven als zinfandel.
SICILIË
Sicilië huisvest de blauwe nero d’avola-druif, die krachtige, volle wijnen geeft. Een typische witte Siciliaanse druif is inzolia, die wijnen met een goede body voortbrengt en uitstekend blend met chardonnay.
Spanje
Met 1 miljoen hectare wijnbouw is Spanje het grootste wijnland ter wereld. Het is een warm tot zeer warm land. Het grootste probleem is er niet de rijping van druiven, maar gebrek aan water. De opbrengst is daardoor gemiddeld 25 hectoliter per hectare, wat extreem laag is. Spaanse druiven bevatten dus weinig water en de wijnen hebben daardoor vaak een krachtige smaak.
Per regio zijn er grote verschillen in klimaat, veroorzaakt door de ligging. De pyreneeën geven verkoeling. De Atlantische oceaan brengt koele wind en regen. De Marokkaanse Sahara is in het zuiden van Spanje verantwoordelijk voor de beruchte `levante’, de droge, hete wind. En de Middelandse Zee zorgt voor warme droge zomers en milde winters met regen.
De kaart van Spanje:
Kwaliteitswijnen (DO en DOCa)
Er zijn in Spanje twee kwaliteitsaanduidingen voor wijn: DO en DOCa, Denominación de Origen Calificada. Slechts twee wijngebieden mogen DOCa op het etiket vermelden: Rioja en Priorat, beide in het noorden van Spanje.
LA MANCHA
Het grootste wijngebied van Spanje ligt midden in het land, op de Spaanse hoogvlakte. Hier heerst een landklimaat, met koele winters en ontzettend hete en droge zomers. De wijnstokken zijn zeer laag gesnoeid en staan ver uit elkaar, zodat er geen water concurrentie is. Overal staat de Airén-druif, vroeger de meest geteelde druif ter wereld. Niet bekend bij het publiek, want alle wijn werd verstookt tot brandy. Dankzij moderne koelsystemen kan er nu ook redelijke en goede wijn worden gemaakt in La Mancha.
RIOJA DOCa
De bekendste wijnregio van Spanje, aan de rivier de Ebro. De belangrijkste druiven zijn tempranillo en garnacha (grenache).
PRIORAT DOCa
Een kleine regio in Catalonië, vlak bij de Middelandse Zee. Priorat werd in de jaren 90 plotseling beroemd door wijnen die gemaakt zijn van zeer oude wijnstokken, voornamelijk garnacha en cariñena, geblend met cabernet sauvignon, merlot en syrah. Die zijn zo gewild, dat sommige wijnen uit Priorat honderden euro’s kosten.
RIBERA DEL DUERO DO
IHet klimaat in Ribera omschrijven de bewoners als `9 maanden winter, 3 maanden hel’. In de zomer loopt de thermometer op tot 40 graden Celsius, in de winter daalt het tot 1- graden Celsius. Hier wordt wijn gemaakt met echt Spaans temperament: donkerrood, met stevige tannine, intens zwart fruit en houtaroma’s. Hier komt de beroemde Vega Sicilia Unico vandaan, een verfijnde wijn die minstens 10 jaar rijpt voordat hij op de markt komt. Vega Sicilia is gemaakt van tempranillo, cabernet sauvignon en andere bordeauxdruiven.
JEREZ DO: SHERRY
In het uiterste zuiden van Spanje, vlak bij Marokko, ligt Jerez of Xerez, het koninkrijk van de sherry. Als je in Jerez of Sanlucar de Barrameda op een terrasje zit, drink je eigenlijk alleen nog maar fino of manzanill, kurkdroge bleke sherry. Daar eet je een stukje worst, een visje of nootjes bij.
Alle droge sherry wordt gemaakt van één druif, de palomino fino (eventueel later aangezoet met ingedroogde moscatel of PX). Na de vergisting worden sherry’s versterkt met bijna pure alcohol tot 15-17%. Dat maakt ze lang houdbaar. Sherry is gastronomisch heel goed inzetbaar: bij vis, schaaldieren, ham, wordt, noten, kaas en nog veel meer.
Wijn(bouw) wetenswaardigheden
Hieronder vind je veelvoorkomende termen uitgelegd die in de wijnbouw worden gebruikt. Wij proberen hierin wat meer informatie, uitleg over termen en wijnfeiten te geven. Het mooie aan wijn is dat er zoveel te ontdekken en te leren valt. Dit maakt wijn niet alleen heel lekker, maar vooral ook erg interessant.